جدول محتوا
برای پاسخ به سؤال وب سرور چیست؟ به طور خلاصه باید توضیح دهیم که وب سرور یا سرور وب، یک نرم افزار کامپیوتری است که وظیفه اصلی آن فراهم کردن اطلاعات و خدمات مورد درخواست به کاربران در قالب صفحات وب است. Web Server اطلاعات مورد نیاز کاربران را در قالب یک صفحه وب به آنها ارائه می‌دهد. این صفحات وب معمولاً حاوی فایل‌های HTML به همراه داده‌های متنوعی از جمله تصاویر، متون، فایل‌های CSS و جاوا اسکریپت هستند که به وسیلهٔ وب سرور به مرورگر کاربران منتقل میشوند. ما در این مقاله به توضیح کامل چیستی وب سرور، انواع وب سرور و نحوه کار وب سرور خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.
تفاوت وب سرور و سرور
در پاسخ به تفاوت سرور (سرورهایی همچون سرور g10 ، سرور g9 و … ) و وب سرور باید گفت که این دو تفاوتی باهم ندارند؛ درواقع سرور وب یا همان وب سرور عملاً یک تجهیزات سخت‌افزاری و یک نرمافزار است که از پروتکل HTTP و سایر پروتکل‌ها برای پاسخ به درخواست‌های کاربران از طریق شبکه‌های جهانی بهره می‌برد. وب سرور یک رایانه است که وظیفه اجرای وب سایت‌ها را برعهده دارد و مسئولیت اصلی‌اش فراهم آوردن محتوای یک وب سایت از طریق ذخیره‌سازی، پردازش، و ارائه صفحات وب به کاربران می‌باشد. این سرور علاوه بر پشتیبانی از پروتکل HTTP، ممکن است از پروتکل‌های دیگری مانند SMTP و FTP نیز برای ایمیل، انتقال فایل، و ذخیره‌سازی استفاده کند.
سختافزار سرور وب به اینترنت متصل شده و توانایی ارسال داده‌ها به دستگاه‌های متصل را دارد، اما نرمافزار سرور وب نقش کنترل دسترسی کاربران به فایل‌های میزبانی شده را ایفا می‌کند.
نحوه کارکرد وب سرور چگونه است؟
پس از آشنایی با وب سرور چیست نوبت به آشنایی با نحوه کار وب سرور است؛ نرمافزار وب سرور از طریق نام دامنه وب سایت‌ها قابل دسترسی است و تضمین می‌کند که محتوای درخواستی از وب سایت به کاربر تحویل داده میشود. این نرمافزار نیز از چندین مؤلفه تشکیل شده است که حداقل یکی از آنها سرور HTTP می‌باشد. سرور HTTP قادر به درک پروتکل HTTP (که مرورگر وب برای بازدید از صفحات یک وب‌سایت استفاده می‌کند) و URLها (آدرس صفحات وب) است. وب سرور به عنوان سختافزار، یک رایانه است که نرمافزار وب سرور و دیگر فایل‌های مرتبط با یک وب‌سایت، مانند اسناد HTML، تصاویر و فایل‌های جاوا اسکریپت را ذخیره می‌کند.
فرایند این تبادل اطلاعات نیز دارای چندین مرحله است:
گام اول
شخص URL مربوط به صفحه مورد نظر را در نوار آدرس مرورگر وارد می‌کند.
گام دوم
مرورگر آدرس IP مرتبط با نام دامنه را استخراج می‌کند (یا از طریق DNS آن را ترجمه یا از حافظه پنهان در صورت قبلی جستجو می‌کند). با این اطلاعات، مرورگر به وب سرور مرتبط منتقل میشود.
گام سوم
با استفاده از درخواست HTTP مرورگر فایل مورد نظر را از وب سرور درخواست می‌کند. وب سرور پاسخی ارسال کرده و صفحه مورد نظر را از طریق پروتکل HTTP به مرورگر منتقل میشود.
در صورت عدم وجود صفحه یا مشکلی وب سرور با یک پیام خطا به مرورگر پاسخ خواهد داد.
گام چهارم
در نهایت مرورگر قادر به نمایش صفحه وب مورد نظر خود خواهد بود. امکان میزبانی دامنه‌های متعدد بر روی یک وب سرور نیز وجود دارد.
انواع وب سرور کدام‌اند؟
وب سرورها به انواع و کاربردهای متنوعی تقسیم میشوند.
- وب سرور Apache
- وب سرور IIS
- وب سرور Ngnix
- وب سرور Light Speer
- وب سرور Apache Tomcat
- وب سرور Lighttpd
- وب سرور Jigsaw Server Web Server
- وب سرورjs Web Serer
- وب سرور Sun Java System
هرکدام از انواع سرورها با ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود ساخته و در دسترس‌اند.
وب سرورهای معروف
وب سرورها در مدل‌های زیادی وجود دارند؛ اما ما در ادامه به ویژگی‌ها و مزایا و معایب برخی از معروف‌ترین وب سرورها اشاره می‌کنیم:
وب سرور Apache
آپاچی یکی از وب سرورهای محبوب با قابلیت بالا، با طراحی برای سیستم عامل لینوکس است و مسئولیت اصلی آن پردازش و ارائه اطلاعات محتوای وب سایت است. کدهای منبع باز این نرم افزار به صورت عمومی در دسترس است، این امکان را فراهم می‌کند که برنامه‌نویسان در هر نقطه‌ای از جهان توانمند بهینه‌سازی آن را داشته باشند. یکی از ویژگی‌های چشمگیر آپاچی، مدیریت حجم ترافیک بالا با کمترین پیکربندی است.
اگرچه آپاچی به عنوان یک وب سرور معرفی شده است، اما باید توجه داشت که این یک سرور فیزیکی نیست؛ بلکه یک نرم افزار است که بر روی سرور نصب میشود و مسئول ایجاد ارتباط بین سرور و مرورگر درخواست‌کننده است.
ویژگی‌ها و مزایا وب سرور Apache
- رایگان و منبع باز
- به‌روزرسانی امنیت بالا
- پیکربندی ساده برای استفاده
وب سرور IIS
این وب سرور محصولی از شرکت مایکروسافت است که اکثر ویژگی‌های وب سرور آپاچی را ارائه می‌دهد، با این تفاوت که منبع باز نیست. این امر باعث میشود تصحیح و گسترش آن به مراتب دشوارتر باشد. هرچند که از اکثر پلتفرم‌های سیستم عامل ویندوز پشتیبانی می‌کند، اما نصب آن روی لینوکس و مک با چالش‌هایی همراه است.
وب سرور IIS به این صورت عمل می‌کند که هر درخواست از سوی کاربر، منجر به ایجاد یک Thread جدید و پاسخ به درخواست میشود. انواع مختلفی از IIS ارائه شده‌اند که نسخه 6 آن برای استفاده تجاری مناسب نمی‌باشد. اما نسخه‌های جدیدتر از IIS، مانند نسخه 7، با افزایش اقدامات امنیتی و سازگاری با ویندوز، بهبودهای قابل توجهی را به همراه داشته‌اند. این وب سرور قادر به پشتیبانی از زبان‌های مختلفی از جمله PHP و انواع فریم‌ورک‌ها است.
ویژگی‌ها و مزایا
- پشتیبانی از پروتکل‌ها
- مدیریت منابع
- سازگاری با .NET
- قابلیت هاستینگ برنامه‌های وردپرس
وب سرور Nginx
Nginx در سال 2004 برای اولین بار معرفی شد و به سرعت توجه افراد را جلب کرد. این وب سرور به منظور حل مشکلات ناشی از c10k، مشکلی که به دلیل عدم مدیریت همزمان بالای مشتریان ایجاد می‌شد، توسعه یافت. نتیجه این تلاش داشتن سرعت بالا در مقایسه با دیگر وب سرورها است. از جمله ویژگی‌های مهم Nginx، می‌توان به عملکرد بالا، پایداری، پیکربندی ساده و مصرف کم منابع اشاره کرد. این وب سرور یک نرم افزار منبع باز است که برای نقش‌های متعددی مانند پروکسی معکوس، سیستم کش، شبکه رسانه‌ای، و غیره به کار می‌رود.
مزایا سرور وب Nginx
- منبع باز
- مدیریت بیش از 10 هزار اتصال همزمان
- استفاده کم از رم و پهنای باند
- سرعت بالا
وب سرور LightSpeed
لایت اسپید ( LightSpeed ) به عنوان پیشروترین وب سرور، با ساختار خاصی که دارد و امکانات متنوعی که ارائه می‌دهد، جایگاه ویژه‌ای در بین وب سرورها دارد. این وب سرور با داشتن ساختاری که قابلیت سرویس‌دهی به هزاران کاربر را داراست، از سازگاری بسیار خوب با وب سرور آپاچی برخوردار است و به عنوان گزینه‌ای مناسب برای آپاچی شناخته میشود.
مزایا این وب سرور شامل سازگاری با انواع مختلف وب سایت‌ها، داشتن تنظیمات آماده و پنل تحت وب، و سرعت بالا می‌باشد.
وب سرور Apache Tomcat
Apache Tomcat یک سرور جاوا سرولت است که به عنوان یک وب سرور نیز شناخته میشود؛ زیرا قابلیت افزایش قدرت سرور و ارائه خدمات وب را داراست. این سرور با مدل منبع باز ارائه شده و به رایگان در دسترس قرار دارد، از جمله گزینه‌های محبوب برای ساخت وب‌سایت‌ها و برنامه‌ها است. بر اساس تحقیقات، 60 درصد برنامه‌های جاوا از این وب سرور استفاده می‌کنند.
این سرور استفاده از زبان گسترده XML برای پیکربندی پروژه‌ها امکان دسترسی به منابع و تنظیمات دقیق را برای کاربران Tomcat فراهم می‌کند.
مزایا
- منبع باز بودن
- سرعت بالا
- توانمندی معادل جاوا برای تکنولوژی وب پویا
وب سرور Lighttpd
وب سرور Lighttpd برای محیط‌های با سرعت پایین طراحی گردیده است، به دلیل سرعت بالا و سبک بودن خود که به صورت رایگان در دسترس قرار گرفته است. این وب سرور به لحاظ انعطاف پذیری، امنیت بالا، و عملکرد بهینه‌اش، جزو محبوب‌ترین وب سرورها محسوب میشود. یکی از ویژگی‌های برجسته آن، مدیریت درخواست‌های همزمان بسیار بالا است. Lighttpd فضای کمتری از حافظه را اشغال می‌کند و نیاز به منابع کمی دارد. سایت‌های معروفی همچون یوتیوب از این وب سرور بهره‌مند بوده‌اند.
مزایا
- وب سرور متن باز
- پشتیبانی از ویژگی‌هایی همچون SCGI، URL-rewriting و…
- مدیریت سایت‌ها با ترافیک بالا
- مصرف پایین پردازنده و RAM
وب سرور استاتیک چیست؟
انتشار هر نوعی از وب سایت نیاز به یک وب سرور استاتیک (Static) یا داینامیک (Dynamic) دارد. در ادامه هر یک را به طور جداگانه توضیح خواهی داد تا تفاوتشان را نیز درک کنید.
یک وب سرور استاتیک شامل یک سختافزار کامپیوتر به همراه نرمافزار سرور HTTP میشود. این سرور به عنوان “استاتیک” شناخته میشود؛ زیرا فایلهایی که در آن میزبانی میشوند، “همان گونه که هستند”، بدون تغییرات، به مرورگر شما ارسال میشوند.
محتوای استاتیک به محتوایی اطلاق میشود که همیشه به یک صورت ثابت نمایش داده میشود، در حالی که محتوای پویا قابل تغییر و به‌روزرسانی است. مرورگرهای وب پویا از یک وب سرور به همراه نرم‌افزارهای دیگر نظیر اپلیکیشن سرور و پایگاه داده تشکیل شده‌اند. یک محتوا به علت قابلیت به‌روزرسانی توسط اپلیکیشن سرور، به عنوان محتوای پویا در نظر گرفته میشود. وب سرور می‌تواند محتوا را در زمان درخواست از یک پایگاه داده ایجاد کند. این روند با وجود انعطاف زیاد، با چالش‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود همراه است.
کلام آخر
ما در این مقاله با پاسخ به سؤال وب سرور چیست؟ و معرفی انواع سرور نشان دادیم که وب سرور (Web Server) نقش بسیار حیاتی در فرایند ارتباط بین مرورگرها و وب‌سایت‌ها دارد. این سرورها می‌توانند به دو صورت استاتیک یا داینامیک باشند، همچنین مشخص شد که وب سرورهای داینامیک معمولاً از اجزای اضافی نظیر سرورهای برنامه و پایگاه داده استفاده می‌کنند. در کل نقش اساسی وب سرورها در ارتقا کارایی و تعامل با وب‌سایت‌ها، و در نهایت تجربه کاربری بهبود یافته است و اهمیت آنها به عنوان المان اصلی ارتباط بین کاربران و محتواهای وب آشکار میشود.
