جدول محتوا
رم سرور نقش حیاتی و کلیدی در عملکرد بهینه آن ایفا می‌کند. با توجه به اهمیت سرعت و کارایی، ظهور ماژول‌های DIMM (Dual In-line Memory Module) در دهه 1990 میلادی به تحولی بزرگ در عرصه تکنولوژی منجر شد. این ماژول‌ها در مقایسه با ماژول‌های قدیمی‌تر SIMM، قادر به انتقال 64 بیت دیتا در هر کلاک سینگل هستند و بنابراین سرعت به مراتب بالاتری را ارائه می‌دهند. در حال حاضر سه نوع رم شامل RDIMM، LRDIMM و UDIMM برای سرورها استفاده می‌شود. در این مقاله، قصد داریم به بررسی و مقایسه دو نوع پرکاربرد رم در سرورها، یعنی LRDIMM و RDIMM بپردازیم تا بتوانید بهترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
تفاوت رم RDIMM و LRDIMM چیست ؟
به طور کلی چهار نوع رم برای استفاده در سرورهای HP وجود دارد: RDIMM، LRDIMM، NVDIMM و Scalable Persistent Memory. لازم به ذکر است که Scalable Persistent Memory به عنوان یک تکنولوژی معرفی شده و نه یک مدل از رم که با نسل دهم سرور HP ارائه شده است. این حافظه‌ها در سرورهای HP مانند DL380 Gen10 و DL580 Gen10 قابل استفاده هستند.
اگر قصد خرید رم سرور را دارید دانستن تفاوت‌های بین RDIMM و LRDIMM می‌تواند به شما کمک کند. به طور خلاصه اگر به ظرفیت بالا برای پردازش داده‌های سنگین و بانک‌های داده نیاز دارید و سرور شما از LRDIMM پشتیبانی می‌کند، این نوع حافظه گزینه مناسب‌تری است. هنگام خرید سرور HPE لازم است بدانید که برای سرورهای نسل 8، 9 و 10 HPE Proliant، می‌توانید از رم‌های LRDIMM استفاده کنید. با نصب این حافظه‌ها در سرورهای HP DL380 Gen9، تا ۳ ترابایت و در HP DL580 Gen9، تا ۶ ترابایت حافظه قابل دستیابی است.
آشنایی با دو رم LRDIMM و RDIMM
یکی از سوالات رایج در مورد حافظه‌های DDR4 این است که تفاوت‌های میان DDR4 RDIMM و LRDIMM چیست و برای مقایسه عملکرد این دو نوع حافظه باید به چه مواردی توجه کرد. در ادامه این مطلب، به بررسی و مقایسه عملکرد DDR4 RDIMM و LRDIMM خواهیم پرداخت.
(Registered Dual In-line Memory Module) RDIMM
RDIMM که مخفف Registered Dual In-line Memory Module است، نوعی حافظه است که ترکیبی از Registered و DIMM را به نمایش می‌گذارد. این حافظه‌ها به نام رم‌های رجیستر شده نیز شناخته می‌شوند. همان‌طور که از نام آن پیداست در رم‌های Registered، رجیستری روی برد DIMM به عنوان واسطی بین DRAM و کنترلر حافظه عمل می‌کند.
در این نوع حافظه ابتدا اطلاعاتی نظیر آدرس‌ها، کلاک‌ها و سیگنال‌های کنترلی به رجیستر ارسال می‌شود و سپس این اطلاعات به DRAM منتقل می‌گردد. بر خلاف سیگنال‌های کنترلی، داده‌های اصلی به طور مستقیم از کنترلر به DRAM منتقل می‌شوند و از رجیستر عبور نمی‌کنند. هدف از استفاده از رجیستر در RDIMM، بهبود عملکرد و انتقال همزمان اطلاعات با کارایی بالاتر است.
RDIMMها در انواع ظرفیت‌ها و فرکانس‌ها به بازار عرضه می‌شوند که شامل موارد زیر است:
- ظرفیت: از 2 تا 64 گیگابایت
- فرکانس: از 1.33 تا 1.6 گیگاهرتز
(Load Reduced Dual In-Line Memory Module) LRDIMM
رم LRDIMM که مخفف Load Reduced Dual In-Line Memory Module است، به زمان معرفی پردازنده‌های E5-v2 توسط اینتل باز می‌گردد. این نوع رم شباهت زیادی به RDIMM دارد، با این تفاوت که در LRDIMM به جای رجیستر، از بافر استفاده شده است. این تغییر باعث می‌شود که فرآیند انتقال داده‌ها کمی متفاوت باشد.
در LRDIMM تمام اطلاعات شامل آدرس‌ها، کلاک‌ها و سیگنال‌های کنترلی، به همراه داده‌های اصلی، ابتدا بر روی بافر ذخیره می‌شود و سپس به DRAMها منتقل می‌شود. استفاده از تراشه بافر باعث کاهش بار کاری در گذرگاه حافظه و کاهش مصرف انرژی می‌شود. با این حال، ساختار کلی RDIMM و LRDIMM مشابه است.
رم‌های LRDIMM در مقایسه با RDIMM، ظرفیت‌های بالاتری ارائه می‌دهند و می‌توانند تا 128 گیگابایت حافظه را پشتیبانی کنند. از سوی دیگر ظرفیت کمتر RDIMM ممکن است باعث کاهش کارایی و فرکانس در انتقال داده‌های موازی شود.
ساختار و عملکرد رم LRDIMM
جزء اصلی در هر ماژول حافظه Load-Reduced DIMM، بافر حافظه ایزوله (iMB) است. این بخش به عنوان یک مرکز کلیدی عمل می‌کند و سیگنال‌های کنترلی، آدرسی و داده‌ها را برای برقراری ارتباط میان کنترل‌کننده حافظه سیستم و تراشه‌های حافظه، از طریق بافر هدایت می‌کند. با استفاده از iMB، کنترل تعداد زیادی از ماژول‌های حافظه در LRDIMM امکان‌پذیر است.
تفاوت های رم LRDIMM و RDIMM
در ماژول‌های RDIMM یک بخش به نام رجیستر وجود دارد که سیگنال‌های کنترلی، آدرس‌دهی و کلاک را دریافت کرده و به این ترتیب نیازی به رجیستری کردن داده‌ها بر روی DRAM نیست و داده‌ها به طور مستقیم به DRAM نوشته می‌شوند. در حافظه‌های LRDIMM به جای رجیستر، از چیپ‌های بافر برای رجیستری کردن استفاده می‌شود. بنابراین در LRDIMM ها، که نوعی حافظه Load-Reduced هستند، داده‌ها ابتدا به بافر منتقل می‌شوند و سپس از بافر به DRAM نوشته می‌شوند. علاوه بر سیگنال‌های کنترلی، آدرس‌دهی و کلاک، خطوط داده (Data Line) نیز در بافر ذخیره می‌شوند.
LRDIMMها ظرفیت بیشتری را نسبت به RDIMM ها ارائه می‌دهند و بهبود عملکرد باس و فرکانس بالاتری را فراهم می‌آورند. به دلیل کاهش بار الکتریکی، مصرف انرژی نیز کاهش می‌یابد. این ماژول‌ها با ظرفیت‌های بالا، تا 128 گیگابایت، تولید می‌شوند و معمولاً برای کاربردهای Big Data استفاده می‌شوند. توان عملیاتی LRDIMMها بیشتر از RDIMM ها است اما ممکن است تاخیر (Latency) بیشتری نیز داشته باشند. همچنین LRDIMM ها و RDIMM ها قابل ترکیب بر روی یک سرور نیستند. در ایران استفاده از رم‌های RDIMM در سرورها رایج‌تر است.
نکته مهم این است که در سرورها می‌توان رم‌های RDIMM را با NVDIMM ترکیب کرد اما LRDIMMها با هیچ نوع حافظه دیگری قابل ترکیب نیستند.
در مقایسه با RDIMM که سیگنال‌های داده را با یک کنترلر هدایت می‌کند و ممکن است سرعت و کارایی را محدود کند، LRDIMMها بهبود عملکرد و کاهش مشکلات گرما و مصرف انرژی را فراهم می‌آورند. این حافظه‌ها برای افزایش سرعت و ظرفیت طراحی شده‌اند و مشکلات ناشی از محدودیت‌های کنترلر در RDIMMها را برطرف می‌کنند.
مزایای حافظه LRDIMM نسبت به RDIMM
- بافر کردن سیگنال‌های کنترلی و آدرس: مشابه RDIMM
- بافر کردن خطوط داده (Data Lines): تفاوت عمده با RDIMM
- کاربرد در بیگ‌دیتا: معمولاً برای این نوع کاربردها مناسب‌تر است
- صرفه‌جویی در مصرف انرژی: کاهش مصرف انرژی
- کاهش مشکلات گرما و اتلاف انرژی: به دلیل کاهش بار (لود)
- کاهش دما: به دلیل عدم وجود یک رجیستر سخت‌افزاری اضافی
- سرعت بالاتر: LRDIMMها نسبت به RDIMMها سرعت بیشتری ارائه می‌دهند
- عدم امکان ترکیب: LRDIMM و RDIMM نمی‌توانند به طور همزمان در یک سرور استفاده شوند
- طراحی برای افزایش سرعت و کارایی: بهینه شده برای عملکرد بهتر
- افزایش ظرفیت: تا 128 گیگابایت
- فرکانس بالاتر: ارائه فرکانس‌های بالاتر
- ظرفیت بالاتر: ظرفیت بیشتر نسبت به RDIMM
- تاخیر کمتر: زمان تاخیر پایین‌تر
- توان عملیاتی بالاتر: بهبود عملکرد در پردازش داده‌ها
- بهبود کارایی باس: افزایش کارایی باس سیستم
- استفاده از چیپ‌های بافر: برای رجیستری کردن داده‌ها
ویژگی‌های پیشرفته: مانند Advanced Error Detection و Advanced Fault Resiliency در سرورهای نسل 8 و همچنین در نسل 9 و 10 باقی مانده است
سرورهای HPE ProLiant نسل‌های 8، 9 و 10 از LRDIMMها پشتیبانی می‌کنند. همچنین، سرورهای نسل 9 و سرورهای نسل 10 از تکنولوژی Three Dimensional Stacking (3DS) نیز بهره‌مند هستند.
کدام نوع حافظه، LRDIMM یا RDIMM، برای دستگاه‌های ذخیره‌سازی QNAP مناسب‌تر است؟
ادستگاه‌ها بیشتر برای ذخیره‌سازی داده‌ها و اجرای برنامه‌های سرویس‌دهی فایل استفاده می‌شوند، جایی که ظرفیت بالای حافظه اهمیت زیادی دارد. رم RDIMM به خوبی تعادل بین ظرفیت، عملکرد و سازگاری را ارائه می‌دهد، که برای این نوع کاربردها بسیار مناسب است. علاوه بر این، رم RDIMM به طور گسترده در دسترس است و نسبت به رم LRDIMM از نظر هزینه مقرون به صرفه‌تر می‌باشد.
کدام نوع حافظه، LRDIMM یا RDIMM، برای سرور مناسب‌تر است؟
با توجه به نکات ذکر شده، به نظر می‌رسد که رم‌های LRDIMM به دلیل ارائه سرعت و ظرفیت بالاتر، گزینه بهتری برای سرورها باشند. با این حال، انتخاب نهایی باید بر اساس نیازهای خاص شما انجام شود. قیمت نیز عامل مهمی در خرید قطعات است و معمولاً برندهای تولیدکننده تأثیر زیادی بر قیمت‌گذاری دارند. به طور کلی، رم‌های LRDIMM به دلیل تقاضا و ظرفیت بالاتر، قیمت بالاتری نسبت به رم‌های RDIMM دارند. اگر ظرفیت برای شما اهمیت زیادی ندارد و به دنبال حافظه‌ای با سرعت مناسب هستید، رم RDIMM می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. اما اگر ظرفیت برای شما یک عامل کلیدی است، توصیه ما استفاده از رم‌های LRDIMM است.
