جدول محتوا
در این مقاله قصد داریم علت سوختن برد هارد دیسک را مورد بررسی قرار دهیم. با ظهور هارد دیسک‌ها، بسیاری از مشکلات ذخیره‌سازی و انتقال اطلاعات از بین رفتند. هارد دیسک (Hard Disk Drive یا اختصاراً HDD) یکی از بهترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین دستگاه‌ها برای ذخیره‌سازی اطلاعاتی است که یا نمی‌خواهیم پاک شوند و یا می‌خواهیم همواره در دسترس بوده و در داخل کیف لپ‌تاپ به مکان‌های مختلف حمل شوند. این هاردها در رایانه‌ها و دستگاه‌های الکترونیکی به اشکال و سایزهای مختلف حضور دارند و وظیفه آن‌ها، ذخیره‌سازی داده‌ها است. مشکلی که در خصوص استفاده از هارددیسک‌ها وجود دارد این است که گاهی اوقات، بنابر دلایل متعدد، هارددیسک سوخته و دیگر به درستی کار نمی‌کند. برای آشنایی بیشتر با علت سوختن برد هارددیسک، نشانه‌های سوختن برد هارددیسک و وظیفه برد PCB هارددیسک، تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
هارد دیسک چیست و از چه چیزی ساخته می‌شود؟
هارد دیسک‌ها از یک صفحه مسطح معمولاً فلزی تشکیل شده‌اند که به‌عنوان دیسک پایه (Platter) شناخته می‌شود. اطلاعات بر روی این دیسک‌ها به‌صورت مغناطیسی ذخیره می‌شوند. هنگام نوشتن داده‌ها بر روی هارد دیسک، یک هد (Head) ریدر/رایتر به سطح دیسک نزدیک می‌شود و اطلاعات را با تغییر الگوهای مغناطیسی بر روی دیسک ذخیره می‌کند. هنگام خواندن داده‌ها، هد به سطح دیسک نزدیک می‌شود و الگوهای مغناطیسی را خوانده و به اطلاعات قابل فهم برای کامپیوتر و سپس انسان، تبدیل می‌کند.
یک هارد دیسک معمولاً شامل چندین دیسک پایه است که هر کدام روی یک محور مشترک قرار گرفته‌اند. هر دیسک پایه دارای دو سطح (فرمی) است، به این صورت که اطلاعات روی هر سطح ذخیره می‌شود. همچنین هر دیسک پایه دارای دو لبه است که اطلاعات روی هر لبه‌ی آن ذخیره می‌شود. بنابراین هارد دیسک‌ها دارای تعداد زیادی سطح و لبه هستند که بسته به‌سرعت و ظرفیت دیسک، تعداد آن‌ها متغیر خواهد بود.
برد PCB مهم‌ترین عضو سازنده هارددیسک است که معمولاً به مشکل برمی‌خورد و تأثیر زیادی نیز بر قیمت سرور HP می‌گذارد. برای آشنایی با علت سوختن برد هارددیسک، ابتدا باید با قطعات سازنده آن آشنا شویم. قطعات سازنده برد هارددیسک عبارت‌اند از:
- آی سی دیود (DIOD IC)
- مقاومت
- چیپ کنترلر (Chip Controller)
- آی سی بایوس (BIOS)
- خازن
- کانکتور اتصال
وظیفه برد هارد دیسک چیست؟
برد هارد دیسک (PCB) مسئول ارتباط و کنترل عملیات مختلف هارد دیسک است. وظایف اصلی برد هارد دیسک عبارت‌اند از:
۱. کنترل موتور: برد هارد دیسک مسئول کنترل موتور هارد دیسک است. این وظیفه شامل روشن و خاموش کردن موتور هارد دیسک و تنظیم سرعت چرخش آن است.
۲. کنترل هد: برد هارد دیسک همچنین مسئول کنترل هد (Head) یا هد‌ها است. هد‌ها مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی دیسک‌های هارد هستند. برد با کنترل حرکت هد‌ها و تنظیم موقعیت آن‌ها بر روی سطح دیسک‌ها، امکان دسترسی به داده‌ها را فراهم می‌کند.
۳. مدیریت سیگنال: برد هارد دیسک سیگنال‌های الکتریکی مربوط به خواندن و نوشتن داده‌ها را مدیریت می‌کند. این کار شامل تقویت سیگنال‌ها، تبدیل آن‌ها به فرم قابل فهم و قابل استفاده برای سیستم‌های کامپیوتری است.
۴. ارتباط با رابط‌های خارجی: به‌عنوان مثال، ارتباط با رابط SATA یا رابط IDE برای اتصال به مادربرد یا کنترلر هارد دیسک از وظایف مهم برد هارد دیسک است.
۵. منطق تحلیل داده‌ها: برد هارد دیسک مسئول منطق تحلیل داده‌ها و عملیات مرتبط با آن‌ها نیز است. این کار شامل تفسیر دستورات خواندن و نوشتن، مدیریت بدسکتورها (bad sector)، تبدیل بایت‌های فیزیکی به بایت‌های قابل فهم برای سیستم‌های عامل و سایر عملیات مربوط به داده‌ها است. قیمت هارد سرور hp تحت تأثیر قدرت و کیفیت برد هارد است.
۶. برقراری ارتباط بین قطعات مکانیکی و الکترومغناطیسی داخل هارد با مادربورد کامپیوتر. برای کسب اطلاعات بیشتر، راهنمای خرید سرور فیزیکی ما را مطالعه فرمایید.
۷. رمزنگاری و رمزگشایی کدهای دستوری (Encoding and Decoding)
۸. کنترل اجزای مکانیکی (Moving Arms)، موتور چرخان (Spinning Motor) و فعالیت‌های پردازش داده (Data Processing Activity) به وسیله میکروکنترلرها
برد هارد دیسک مهم‌ترین قسمت الکترونیکی هارد دیسک است و بدون آن، هارد دیسک قادر به عملکرد صحیح نخواهد بود.
علت سوختن برد هارد دیسک (PCB)
وظیفه برد هارددیسک دریافت دستورات و سپس تحلیل و پردازش آن‌ها به کمک برنامه‌های از پیش تعیین شده است. علت سوختن برد یا PCB هارددیسک می‌تواند عوامل ساده‌ای مانند ریختن آب و مایعات بر روی آن یا دلایل فیزیکی و فنی مانند داغ شدن بیش از حد برد باشد.
در حالت کلی، علت‌های سوختن برد هارد دیسک (PCB) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱. اتصالات نادرست:
اتصالات نادرست درون هارد دیسک می‌تواند منجر به برقراری اتصال کوتاه یا اتصال‌های نادرست بر روی برد شود. اتصالات نادرستی که به‌سادگی می‌تواند علت سوختن برد هارددیسک باشد.
۲. جریان الکتریکی نامناسب:
نوسان جریان الکتریکی یا افزایش ولتاژ می‌تواند منجر به سوختن برد هارد دیسک شود. عواملی مانند ضربه‌های الکتریکی، برق‌رسانایی پایین، نوسانات برق و قوس الکتریکی در برقراری جریان می‌تواند به سوختن برد هارد دیسک ختم شود.
۳.خرابی قطعات الکترونیکی:
خرابی قطعات الکترونیکی روی برد مانند تراشه‌ها، مقاومت‌ها، خازن‌ها و ترانزیستورها می‌تواند باعث سوختن برد شود. این خرابی‌ها می‌توانند به علت سر آمدن تاریخ مصرف و عمر مفید قطعات، خرابی ناگهانی یا استفاده نامناسب از دستگاه باشند. در هنگام خریدن قطعات فیزیکی، بهتر است راهنمای خرید هارد برای سرور را مطالعه کنید.
۴. دمای بالا:
دمای بالا محیط یا دمای عملکرد نامناسب فن و خنک‌کننده می‌تواند باعث سوختن برد هارد دیسک شود. در برخی موارد، هارد دیسک‌ها به دلیل نظمی که داخل کیس‌های کامپیوتر وجود دارد و به دلیل فقدان جریان هوای کافی و مؤثر، دمای بالایی به مدار الکترونیکی درون خود اعمال می‌کنند.
۵. عوامل محیطی:
عوامل محیطی مانند رطوبت، آب، گردوغبار، ضربه و لرزش‌های شدید نیز می‌توانند منجر به سوختن برد هارد دیسک شوند.
۶. رعایت نکردن تقدم زدن کابل دیتا و پاور به هارد:
تقدم زدن کابل پاور و دیتا، دلیل ساده‌ای بر علت سوختن برد هارددیسک است که اغلب از آن غافل می‌شویم. اگر سیستم شما روشن است، ابتدا کابل دیتا را کانکت کنید و سپس نسبت به متصل کردن کابل پاور (برق) اقدام کنید.
توجه داشته باشید که هارد دیسک‌ها بدون اتصال به منبع برق هیچ کارکردی ندارند. لذا از روشن نگه داشتن کامپیوتر و هارد دیسک در صورت عدم استفاده برای جلوگیری از حوادث ناخواسته و سوختن برد هارد دیسک مراقبت کنید. گاهی علت سوختن برد هارددیسک غفلت ما از موارد ساده و پیش‌پا افتاده است.
با سوختن برد، تمام اطلاعات ما از هارد پاک می‌شود؟
خوشبختانه پاسخ منفی است! اطلاعات ما در مکانی جدا از PCB ذخیره می‌شوند. سوختن برد هارد دیسک به‌طور کلی به معنای از بین رفتن اطلاعات ذخیره‌شده بر روی هارد نیست. برد هارد دیسک مسئول کنترل عملیات و ارتباط بین قسمت‌های مختلف هارد دیسک است و در صورت سوختن، تنها این وظیفه خود را انجام نمی‌دهد. این در حالی است که اطلاعات فیزیکی و محل ذخیره‌سازی داده‌ها هنوز بر روی دیسک‌های هارد موجود بوده و بدون آسیب مانده است.
در بسیاری از موارد، فارغ از علت سوختن برد هارددیسک، با تعویض برد و جایگزینی آن توسط یک برد جدید و سالم، اطلاعات موجود بر روی هارد دیسک قابل بازیابی هستند. برای حفظ امنیت اطلاعات، توصیه می‌شود همواره روش‌های منظم پشتیبان‌گیری (بک‌آپ) از داده‌های مهم خود را انجام داده و از ذخیره‌سازی اطلاعات مهم در منابع خارجی و مجزا نیز استفاده کنید.
نشانه‌های سوختن برد هارد دیسک
پس از آشنایی با علت سوختن برد هارد دیسک، اکنون می‌خواهیم شما را با علائم و نشانه‌های سوختن برد هارد دیسک آشنا سازیم. نشانه‌های سوختگی برد هارد دیسک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱. عدم شناسایی هارد دیسک: وقتی که هارد دیسک شما سوخته است، سیستم عامل یا بایوس نمی‌توانند برد هارد را تشخیص دهند و در نتیجه، هارد دیسک شناسایی (Detect) نمی‌شود.
۲. نرسیدن برق به هارد دیسک: هنگامی که برد هارد دیسک سوخته باشد، هارد دیسک قادر به دریافت برق نیست و بنابراین هیچ علامتی از فعالیت آن مشاهده نمی‌شود. نمایشگر‌ها و LEDهای مربوط به هارد دیسک خاموش هستند.
۳. بوی سوختگی: احساس بوی سوختگی واضح‌ترین نشانه سوختن برد هارد دیسک است. این بو ممکن است از نزدیکی به هارد دیسک یا باز شدن کیس کامپیوتر قابل تشخیص باشد.
۴. برقراری ارتباط ناموفق: وقتی که برد هارد دیسک سوخته است، ممکن است تلاش برای برقراری ارتباط با هارد دیسک ناموفق باشد. ممکن است در صفحه BIOS یا در نرم‌افزارهای مدیریت هارد دیسک خطاها یا پیغام‌های خطا ظاهر شوند.
۵. برق‌رسانی نامناسب: در برخی موارد، هارد دیسک ممکن است برای چند ثانیه روشن شده و سپس خاموش شود که ممکن است نشانگر برق‌رسانایی نامناسب و سوختگی برد باشد.
۶. بهم ریختگی نام پوشه‌ها به دلیل بد سکتور شدن هارد
۷. عدم باز شدن فایل‌ها
۸. نمایش داده‌های معیوب در پوشه‌ها
۹. ناپدید شدن پوشه‌ها و داده‌ها
۱۰. شنیدن صدای تکراری کلیک از درون هارد دیسک
۱۱. نمایش خطا در هنگام ذخیره، جابه‌جایی یا اجرای فایل‌ها
۱۲. روشن شدن هارد و درست کار نکردن هارد
۱۳. قفل کردن و Unresponsive شدن هارد دیسک
۱۴. لود شدن هارد دیسک با سرعت بسیار پایین
۱۵. Overheat شدن هارد در یک بازه ی زمانی کوتاه و غیرطبیعی
۱۶. اشتباه نشان دادن ظرفیت و پارتیشن‌بندی هارد
۱۷. ظاهر شدن پیغام خطای You Need To Format The Disk In Drive
در هر صورت، اگر شما مشکوک به سوختن برد هارد دیسک بوده و به دنبال علت سوختن برد هارددیسک هستید، بهتر است به تکنسین مجربی مراجعه کنید تا وضعیت را بررسی کرده و تعمیرات لازم را انجام دهد.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم شما را با علت سوختن برد هارددیسک آشنا کنیم. علت سوختن برد هارددیسک می‌تواند گاهی ساده مانند ریختن آب بر روی قطعه و گاهی فنی و پیچیده مانند نوسان جریان الکتریکی و خرابی قطعات الکترونیکی باشد. اگر به سوختن برد هارددیسک مشکوک بوده و به دنبال علت سوختن برد هارددیسک خود هستید، موارد و نکات ذکرشده را مدنظر قرار دهید.
