تفاوت سرور و استوریج : بررسی مفاهیم، ویژگی‌ها و انواع

در دنیای فناوری اطلاعات، دو واژه سرور و استوریج به‌طور مداوم در تعامل با یکدیگر استفاده می‌شوند، اما درک درست از تفاوت‌های اساسی میان این دو مفهوم می‌تواند تاثیر زیادی بر طراحی، پیاده‌سازی و بهینه‌سازی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌ها و شرکت‌ها داشته باشد. تفاوت سرور و استوریج به‌ویژه زمانی که بحث بر سر نیازهای خاص ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها در سازمان‌ها مطرح می‌شود، از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل و مفصل به بررسی فرق سرور و استوریج بپردازیم، کاربردهای مختلف آن‌ها را توضیح دهیم، و همچنین انواع فناوری‌های ذخیره‌سازی مانند SAN (Storage Area Network)، NAS (Network Attached Storage) و DAS (Direct Attached Storage) را معرفی کنیم و تفاوت‌های آن‌ها با سرور را به تفصیل توضیح دهیم. همچنین، هدف ما این است که تمام جنبه‌های مربوط به انتخاب سرور و استوریج را در شرایط مختلف مورد بررسی قرار دهیم تا به شما در انتخاب بهترین راهکار کمک کنیم.

سرور چیست ؟

سرور  چیست ؟ سرور دستگاهی است که برای انجام پردازش‌های پیچیده داده و ارائه خدمات مختلف به دیگر دستگاه‌ها یا کاربران در یک شبکه طراحی شده است. سرورها معمولاً در مراکز داده یا در محیط‌های کاری بزرگ قرار می‌گیرند و به‌عنوان هسته اصلی برای ارائه خدمات مختلف نظیر ذخیره‌سازی داده‌ها، اجرای برنامه‌ها و پردازش‌های مختلف عمل می‌کنند. هر سرور می‌تواند هزاران درخواست از کاربرهای مختلف را پردازش کند و خدماتی مانند میزبان وب‌سایت‌ها، پایگاه‌های داده، ایمیل، ذخیره‌سازی اطلاعات، و دیگر اپلیکیشن‌ها را ارائه دهد.

انواع سرور

1. سرورهای فیزیکی:

   • این سرورها به‌طور مستقل و به صورت دستگاه‌های سخت‌افزاری مجزا عمل می‌کنند. یک سرور فیزیکی مانند سرور اچ پی معمولاً دارای پردازنده‌های قدرتمند، حافظه RAM زیاد و ذخیره‌سازی اختصاصی است. این نوع سرور بیشتر برای کاربردهایی استفاده می‌شود که به منابع پردازشی بالا نیاز دارند.

2. سرورهای مجازی (Virtual Servers):

   • در این نوع سرور، یک سرور فیزیکی به‌وسیله نرم‌افزار به چندین سرور مجازی تقسیم می‌شود. هر سرور مجازی به‌طور مستقل منابع خاص خود را از سرور فیزیکی دریافت می‌کند. این مدل امکان استفاده بهینه از منابع و کاهش هزینه‌ها را فراهم می‌آورد و در محیط‌های ابری و مراکز داده بزرگ کاربرد دارد.

3. سرورهای اختصاصی (Dedicated Servers):

   • این سرورها به‌طور کامل برای یک کاربر یا مشتری اختصاص داده می‌شوند. در این مدل، تمامی منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای نیازهای خاص یک کاربر به‌طور کامل تخصیص داده می‌شود.

4. سرورهای ابری (Cloud Servers):

   • این سرورها به‌صورت مجازی و در محیط‌های ابری ارائه می‌شوند. سرورهای ابری منابع پردازشی و ذخیره‌سازی را از طریق اینترنت فراهم می‌آورند و به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به خرید و نگهداری سخت‌افزار، منابع لازم برای اجرا و ذخیره‌سازی داده‌ها را در اختیار داشته باشند.

استوریج چیست ؟

استوریج چیست ؟ استوریج یا ذخیره‌سازی، به مجموعه‌ای از سیستم‌ها و تجهیزات اطلاق می‌شود که برای ذخیره، نگهداری و مدیریت داده‌ها و اطلاعات به کار می‌روند. استوریج‌ها به‌طور معمول برای ذخیره‌سازی طولانی‌مدت داده‌ها یا به‌عنوان فضای اضافی برای سرورها در نظر گرفته می‌شوند. برخلاف سرورها که بیشتر برای پردازش داده‌ها طراحی شده‌اند، استوریج‌ها برای نگهداری و بازیابی داده‌ها به‌طور ایمن و کارآمد عمل می‌کنند.

استوریج به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود:

1. استوریج‌های داخلی (Internal Storage): این نوع استوریج‌ها مستقیماً به دستگاه‌ها متصل می‌شوند، مانند هارد دیسک‌های داخلی در کامپیوترها و سرورها.
2. استوریج‌های خارجی (External Storage): این نوع استوریج‌ها به‌صورت جداگانه به سرورها یا سیستم‌ها متصل می‌شوند، و شامل سیستم‌های ذخیره‌سازی شبکه‌ای مانند NAS و SAN می‌شود.

در زیر به بررسی انواع فناوری‌های ذخیره‌سازی DAS، NAS و SAN خواهیم پرداخت که نقش مهمی در مدیریت و ذخیره‌سازی داده‌ها در شبکه‌های بزرگ دارند.

DAS (Direct Attached Storage): ذخیره‌سازی متصل مستقیم

DAS به فناوری ذخیره‌سازی گفته می‌شود که در آن دستگاه‌های ذخیره‌سازی مانند هارد دیسک‌ها یا SSD‌ها مستقیماً به سرور یا سیستم متصل می‌شوند. در این روش، دستگاه‌های ذخیره‌سازی به‌طور مستقیم از طریق کابل به سرور یا کامپیوتر متصل می‌شوند، بدون اینکه از شبکه یا فناوری‌های پیچیده‌تری استفاده شود.

ویژگی‌های DAS:

• اتصال مستقیم: دستگاه‌های ذخیره‌سازی مانند هارد دیسک‌ها یا SSD‌ها مستقیماً به سرور یا کامپیوتر متصل می‌شوند.
• سرعت بالا: انتقال داده‌ها در DAS به دلیل اتصال مستقیم، سرعت بالایی دارد و تأخیر کمتری در انتقال داده‌ها مشاهده می‌شود.
• هزینه پایین: به دلیل سادگی در راه‌اندازی و عدم نیاز به زیرساخت‌های پیچیده، هزینه‌های مربوط به DAS نسبت به سایر روش‌های ذخیره‌سازی کمتر است.

معایب DAS:

• مقیاس‌پذیری محدود: به‌دلیل اینکه DAS به‌طور مستقیم به یک سرور متصل است، افزایش فضای ذخیره‌سازی یا توسعه آن دشوار است و نیاز به دستگاه‌های جدید و اتصال فیزیکی دارد.
• عدم دسترسی از راه دور: دسترسی به داده‌های ذخیره‌شده در DAS محدود به سیستم متصل است و نمی‌توان از شبکه یا دستگاه‌های دیگر به آن‌ها دسترسی داشت.

NAS (Network Attached Storage): ذخیره‌سازی متصل به شبکه

NAS یک دستگاه ذخیره‌سازی است که به شبکه متصل می‌شود و به چندین سرور یا کامپیوتر اجازه می‌دهد که به‌طور همزمان به داده‌ها دسترسی پیدا کنند. NAS به‌عنوان یک سرور ذخیره‌سازی عمل می‌کند که از طریق پروتکل‌های شبکه‌ای مانند SMB یا NFS امکان دسترسی به داده‌ها را برای سیستم‌های مختلف فراهم می‌آورد.

ویژگی‌های NAS:

• دسترس‌پذیری از هر نقطه: داده‌های ذخیره‌شده در NAS از هر نقطه در شبکه به‌راحتی قابل دسترسی هستند.
• مقیاس‌پذیری بالا: به راحتی می‌توان فضای ذخیره‌سازی NAS را افزایش داد.
• اشتراک‌گذاری داده‌ها: این سیستم به چندین کاربر یا دستگاه این امکان را می‌دهد که به‌طور همزمان به داده‌ها دسترسی داشته باشند.

معایب NAS:

• سرعت کمتر نسبت به DAS: زیرا NAS از شبکه برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند، سرعت انتقال داده‌ها معمولاً کمتر از DAS است.
• مشکلات امنیتی: NAS از آنجا که به شبکه متصل است، باید تدابیر امنیتی مناسبی اتخاذ شود تا از دسترسی‌های غیرمجاز جلوگیری شود.

SAN (Storage Area Network): شبکه منطقه ذخیره‌سازی

SAN یک شبکه ویژه است که به‌طور اختصاصی برای انتقال داده‌ها بین دستگاه‌های ذخیره‌سازی و سرورها طراحی شده است. برخلاف NAS که از شبکه‌های عمومی برای به اشتراک‌گذاری فایل‌ها استفاده می‌کند، SAN از شبکه‌های اختصاصی و سریع برای ارائه دسترسی به داده‌ها با سرعت بالا استفاده می‌کند.

ویژگی‌های SAN:

• سرعت بسیار بالا و تأخیر کم: SAN به‌طور معمول از پروتکل‌های اختصاصی مانند Fibre Channel یا iSCSI برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند، که تأخیر را به حداقل می‌رساند.
• مقیاس‌پذیری بسیار بالا: SAN به‌طور ویژه برای سازمان‌هایی که نیاز به ذخیره‌سازی با حجم زیاد دارند طراحی شده است و می‌تواند مقیاس‌پذیری بسیار بالایی را فراهم کند.
• امنیت بالا: SAN به دلیل استفاده از شبکه‌های اختصاصی و کنترل دقیق دسترسی‌ها، سطح بالایی از امنیت را فراهم می‌آورد.

معایب SAN:

• هزینه بالا: هزینه‌های پیاده‌سازی SAN به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و پروتکل‌های پیچیده بالاست.
• پیچیدگی در راه‌اندازی: راه‌اندازی SAN نیاز به تخصص و دانش فنی بالایی دارد و معمولاً برای سازمان‌های بزرگ مناسب است.

تفاوت سرور و استوریج: کلیدی‌ترین تفاوت‌ها

1. هدف و عملکرد اصلی:
   • سرور برای پردازش داده‌ها و ارائه خدمات به دیگر دستگاه‌ها و کاربران طراحی شده است.
   • استوریج برای ذخیره‌سازی، نگهداری و بازیابی داده‌ها به‌کار می‌رود.
2. ارتباط با داده‌ها:
   • سرور از داده‌ها برای پردازش درخواست‌ها و مدیریت برنامه‌ها استفاده می‌کند.
   • استوریج مسئول ذخیره‌سازی داده‌ها و فراهم آوردن دسترسی به آن‌ها است.
3. مقیاس‌پذیری:
   • سرورها معمولاً با افزودن منابع پردازشی بیشتر مقیاس‌پذیر می‌شوند.
   • استوریج‌ها به‌ویژه SAN و NAS به راحتی مقیاس‌پذیر هستند و می‌توانند فضای ذخیره‌سازی را به‌طور ناگهانی افزایش دهند.
4. دسترس‌پذیری و اشتراک‌گذاری داده‌ها:
   • استوریج‌ها می‌توانند داده‌ها را به‌طور همزمان بین چندین کاربر یا دستگاه از طریق شبکه به اشتراک بگذارند، در حالی که سرورها بیشتر برای پردازش داده‌ها و مدیریت درخواست‌ها به کار می‌روند.

نتیجه‌گیری

در نهایت، درک دقیق از تفاوت سرور و استوریج برای هر سازمانی حیاتی است. سرورها برای پردازش داده‌ها و ارائه خدمات طراحی شده‌اند، در حالی که استوریج‌ها بیشتر برای ذخیره‌سازی و مدیریت داده‌ها به‌کار می‌روند. انتخاب مناسب‌ترین راهکار ذخیره‌سازی از جمله DAS، NAS و SAN بستگی به نیازهای خاص سازمان و نوع شبکه دارد. هرکدام از این تکنولوژی‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که باید بر اساس نیازهای مقیاس‌پذیری، هزینه و سرعت انتقال داده‌ها انتخاب شوند.

دانلود PDF