جدول محتوا
در این مقاله به بررسی نسخه‌ها، ویرایش‌ها و گوناگونی‌های مختلف Microsoft SQL Server خواهیم پرداخت. مایکروسافت SQL Server یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (RDBMS) است که توسط شرکت مایکروسافت توسعه یافته است. SQL Server یک پایگاه داده با قابلیت‌های گسترده است که با نرم‌افزارهای سرور مانند MySQL و Oracle Database به رقابت می‌پردازد. مشابه سایر RDBMSها، SQL Server مایکروسافت نیز بر مبنای SQL طراحی شده است.
SQL (Structured Query Language) یک زبان برنامه نویسی استاندارد است که برای مدیریت پایگاه داده و اجرای پرس‌وجوهای اطلاعاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. SQL Server به طور خاص به Transact-SQL وابسته است؛ نسخه‌ای ویژه از SQL که توسط مایکروسافت به زبان استاندارد افزوده شده و امکانات بیشتری را ارائه می‌دهد تا عملکرد آن را بهبود بخشد. این ویژگی‌ها، SQL Server را از سایر رقبای خود متمایز می‌کند.
Microsoft SQL Server چیست ؟
SQL Server مایکروسافت یک سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (RDBMS) با ویژگی‌های جامع است که امکان تعامل بین انواع مختلف نرم‌افزارها را فراهم می‌آورد. این سیستم قابلیت‌های پردازش تراکنش‌ها، تحلیل داده‌ها و هوش تجاری را در محیط‌های IT سازمانی ارائه می‌دهد.
SQL Server که به عنوان موتور پایگاه داده نیز شناخته می‌شود، توسط شرکت‌های متوسط و بزرگ برای مدیریت و تحلیل داده‌های خود به کار می‌رود. وظیفه اصلی این سرور ذخیره و بازیابی داده‌ها به درخواست سایر برنامه‌های نرم‌افزاری است. با توجه به تنوع بالای نرم‌افزارهایی که باید با آن‌ها تعامل داشته باشد، SQL Server به عنوان یک برنامه پیچیده شناخته می‌شود.
شرکت‌هایی که به SQL Server نیاز دارند، معمولاً در یکی از دو گروه زیر قرار می‌گیرند:
- سازمان‌هایی با تعداد محدودی از کاربران
- سازمان‌هایی با هزاران کاربر که به داده‌ها از طریق دسترسی عمومی دسترسی دارند.
مدل Server + CAL در مقایسه با مدل Core
مایکروسافت لایسنس‌های SQL Server را از طریق مدل سرور عرضه می‌کند که شامل مجوزهایی برای تمام کاربران (به جای دستگاه‌ها) است. این مدل لایسنس که به نام مدل هسته‌ای شناخته می‌شود، به شرکت‌های بزرگ با تعداد زیادی کاربر، مانند شرکت‌های اعتباری یا آمازون که به عموم دسترسی می‌دهند، مناسب است.
برای سازمان‌هایی با تعداد محدودی کاربر، به ویژه در شبکه‌های خصوصی، استفاده از مدل Server + CAL توصیه می‌شود. در این مدل، برای هر دستگاهی که به شبکه متصل می‌شود، نیاز به مجوز جداگانه وجود دارد.
مایکروسافت ارائه‌دهنده هفت نسخه مختلف از SQL Server است که به نیازهای متنوع مشتریان پاسخ می‌دهد و به گروه‌های مختلف از کاربران خدمات ارائه می‌دهد.
کاربرد های SQL Server
SQL Server مسئول ذخیره و مدیریت داده‌ها در یک سرور پایگاه داده است و می‌تواند برای مجموعه‌ای از کاربردها مورد استفاده قرار گیرد. این نرم‌افزار با توجه به نیازها، حجم کاری و عملکرد مورد نظر، ویژگی‌های متفاوتی ارائه می‌دهد. SQL Server قادر است انواع مختلف داده‌ها را شامل داده‌های انبار، خوشه‌های کلان داده و داده‌های مالی پردازش و تحلیل کند.
ویژگی‌های کلیدی SQL Server شامل موارد زیر است:
- خدمات یادگیری ماشین
- تجزیه و تحلیل داده‌ها
- گزارش‌نویسی
- استودیو هوش تجاری
- جستجوی کامل متن
نسخه های SQL کدام اند؟
مایکروسافت در بازه زمانی 1995 تا 2019، 21 نسخه مختلف از SQL Server را معرفی کرد. انتخاب لایسنس برای یک نسخه خاص از SQL Server می‌تواند پیچیده باشد بنابراین انتخاب یک شریک و فروشنده معتبر از اهمیت زیادی برخوردار است. نسخه مناسب باید بر اساس عواملی مانند بودجه، تنظیمات سرور و نیازهای نرم‌افزاری شما انتخاب شود. برنامه‌های مختلفی برای صدور لایسنس وجود دارد و یافتن نسخه درست نیازمند توجه به تمامی این جنبه‌ها است.
انواع نسخه‌های SQL Server
نسخه وب SQL Server، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای هاست‌های وب و VAPها است که قابلیت مقیاس‌پذیری و مدیریت کارآمد را برای کاربردهای وب از سطح کوچک تا بزرگ فراهم می‌کند.
نسخه استاندارد SQL Server برای مدیریت داده‌های پایه و پایگاه داده‌های هوش تجاری مناسب است و به سازمان‌های کوچک و دپارتمان‌ها این امکان را می‌دهد که برنامه‌های خود را اجرا کنند. این نسخه از ابزارهای توسعه برای محیط‌های On-Premise و Cloud پشتیبانی کرده و مدیریت پایگاه داده مؤثر را با حداقل نیاز به منابع IT ممکن می‌سازد.
نسخه ممتاز SQL Server Enterprise، امکانات پیشرفته‌ای برای مراکز داده با عملکرد بالا، مجازی‌سازی نامحدود و هوش تجاری گسترده ارائه می‌دهد. این نسخه برای بارهای کاری حیاتی و دسترسی کاربر نهایی به اطلاعات و تحلیل‌ها مناسب است و تمام ویژگی‌های مورد نیاز برای کلان داده‌ها را در بر می‌گیرد.
SQL Server Express Edition نسخه رایگان و سطح ابتدایی است که برای یادگیری و توسعه اپلیکیشن‌های دسکتاپ و سرورهای کوچک مانند سرور اچ پی و … مناسب است، اما برای پردازش‌های سنگین طراحی نشده و ویژگی‌های آن محدود است. SQL Server Evaluation Edition نسخه آزمایشی از نسخه Enterprise است که به‌طور مشابه محدودیت‌های زیادی دارد و تاریخ انقضا نیز دارد.
نکات انتخای نسخه مناسب Microsoft SQL Server
کدام نسخه از Microsoft SQL Server برای من مناسب‌تر است؟ این موضوع همیشه محل بحث بین مدیران پایگاه داده (DBA) و صاحبان کسب‌وکارها است که باید تصمیم بگیرند نسخه‌ای پایه یا نسخه‌ای گران‌تر را انتخاب کنند. ما این بحث را به نام SQL Server Web vs Standard می‌شناسیم.
نسخه وب SQL Server، با هزینه کم و مقیاس‌پذیری بالا، برای هر دو سیستم‌عامل ویندوز و لینوکس مناسب است. این نسخه به سازمان‌های کوچک امکان می‌دهد تا به سرعت وب‌سایت‌ها، خدمات و برنامه‌ها را برای نیازهای محاسباتی و اینترنتی راه‌اندازی کنند. این گزینه برای کسب‌وکارهای کوچک مانند هاستینگ‌های وب و VAPها (نقاط دسترسی مجازی) ایده‌آل است.
نسخه استاندارد SQL Server، اگرچه به اندازه نسخه Enterprise قدرتمند نیست اما بسیاری از ویژگی‌های آن را با محدودیت‌های کمتر ارائه می‌دهد. این نسخه به سازمان‌های کوچک‌تر ابزارها و ویژگی‌های لازم را با هزینه‌ای پایین‌تر از نسخه Enterprise ارائه می‌کند.
نسخه Enterprise SQL Server قوی‌ترین نسخه از این سه است که عملکرد فوق‌العاده‌ای در مدیریت پایگاه داده، مجموعه‌ای از ابزارهای هوش تجاری، دسترسی به گزارش‌های داده، و مجازی‌سازی نامحدود ارائه می‌دهد. برای کسب‌وکارهایی که به این نوع راه‌حل‌ها نیاز دارند، این نسخه ارزش سرمایه‌گذاری را دارد.
در هنگام انتخاب نسخه مناسب، باید به ابزارهایی که برای سرور SQL نیاز دارید توجه کنید. برخی از ویژگی‌های مهم که ممکن است بخواهید در نظر بگیرید عبارتند از:
- پوشش داده پویا
- خدمات یکپارچه‌سازی SQL Server
- خدمات کیفیت داده
- خدمات تحلیل سرور SQL
- استودیوی مدیریت سرور SQL
- بازیابی سریع پایگاه داده
- ایمیل پایگاه داده
- مدل دو معنایی جدولی
- استودیوی توسعه هوش تجاری
- ویژگی‌های خدمات گزارش‌دهی
با وجود تعداد زیاد نسخه‌های SQL Server که می‌توانید از بین آن‌ها انتخاب کنید ما تفاوت‌های ویژگی‌ها بین این نسخه‌ها را برای شما شرح داده‌ایم. بررسی دقیق نیازهای حال و آینده‌تان می‌تواند در صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها به شما کمک کند.
مقایسه نسخه‌های SQL Server
SQL Server از زمان معرفی‌اش تا به امروز نسخه‌های مختلفی را به بازار عرضه کرده است. این سیستم مدیریت پایگاه داده از سال 1995 تا 2019، دوازده نسخه متفاوت را منتشر کرده که هر یک به نوبه خود ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فردی را ارائه می‌دهند. نسخه‌های اولیه این سیستم عمدتاً برای استفاده‌های داخلی طراحی شده بودند. در زیر فهرستی از نسخه‌های مختلف SQL Server ارائه شده است:
- SQL Server 2019
- SQL Server 2017
- SQL Server 2016
- SQL Server 2014
- SQL Server 2012
- SQL Server 2008 R2
- SQL Server 2008
- SQL Server 2005
- SQL Server 2000
- SQL Server 7.0
- SQL Server 6.5
- SQL Server 6.0
ویژگی‌های SQL Server Web Edition
نسخه وب SQL Server گزینه‌ای اقتصادی و کارآمد است که عمدتاً برای میزبانی وب و VAPها طراحی شده است و دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:
مدیریت زیرساخت داده‌ها: با SQL Management Studio و بسته‌های مدیریتی، می‌توانید زیرساخت داده‌های کسب‌وکار خود را به‌طور مؤثر مدیریت کنید.
برنامه‌ریزی وظایف: SQL Server Agent برای برنامه‌ریزی و اجرای وظایف نگهداری مانند پشتیبان‌گیری و نظارت بر وضعیت سیستم استفاده می‌شود.
جمع‌آوری داده‌های عملکرد: ابزارهای داخلی امکان جمع‌آوری داده‌های مرتبط با عملکرد را برای مدیران فراهم می‌آورند.
اتوماسیون مدیریت: با پشتیبانی از Windows PowerShell، می‌توانید وظایف مدیریتی مختلف را به‌طور خودکار انجام دهید.
ارزیابی تأثیر ارتقاء: این نسخه به شما امکان می‌دهد تأثیر ارتقاءهای آینده سرور، سخت‌افزار و سیستم‌عامل را ارزیابی کنید.
پشتیبانی از توسعه: مجموعه‌ای از ابزارهای توسعه که با Visual Studio ادغام شده‌اند، از سازمان‌دهی نسل بعدی، وب، هوش تجاری و برنامه‌های موبایل پشتیبانی می‌کند.
بهینه‌سازی پرس‌وجوها: با استفاده از DTA (مشاور تنظیم پایگاه داده)، بهینه‌سازی پرس‌وجوها انجام می‌شود.
مدیریت محتوا: پشتیبانی از مدیریت محتوا را ارائه می‌دهد.
محدودیت‌ها:
- عدم وجود پسوند بافر پول: این نسخه فاقد پسوند بافر پول تعبیه شده است.
- خدمات آنالیز: خدمات آنالیز در این نسخه تعبیه نشده است.
- دسترسی از طریق SPLA: این نسخه فقط از طریق SPLA (توافق‌نامه لایسنس ارائه‌دهنده خدمات) در دسترس است و امکان خرید آن به‌طور مستقیم وجود ندارد.
SQL Standard در مقابل Enterprise
هر دو نسخه ابزارهای برنامه‌نویسی پیشرفته، راهکارهای امنیتی و عملکرد سریع را برای برنامه‌های میان‌سطح و انبارهای داده ارائه می‌دهند. ارتقاء به نسخه Enterprise بدون نیاز به تغییر کدها امکان‌پذیر است. در حالی که هر دو نسخه خدمات یکپارچه‌سازی پایه را ارائه می‌دهند؛ نسخه Enterprise به منابع و مقصدهای پیشرفته، وظایف پیچیده و تحولات پیشرفته دسترسی دارد که نسخه Standard فاقد آن‌هاست.
نسخه Enterprise علاوه بر خدمات داده اصلی، قابلیت‌های فضای ابری تخصصی را نیز فراهم می‌آورد که برای تحلیل بارهای کاری سازمانی، برنامه‌های حفاظتی داده و خدمات مبتنی بر فناوری پیشرفته ضروری است.
ویژگی‌های SQL Server Standard Edition
فشرده‌سازی فایل پشتیبان: امکان کاهش حجم فایل‌های پشتیبان برای صرفه‌جویی در فضای ذخیره‌سازی.
پشتیبانی از Always On با دو گره: قابلیت استفاده از حداکثر دو گره برای محیط‌های Always On به منظور افزایش قابلیت دسترسی.
خوشه‌بندی نمونه‌های شکست: مدیریت و پشتیبانی از نمونه‌های خوشه‌ای برای بهبود قابلیت اطمینان.
گروه‌های دسترسی اولیه: فراهم کردن امکانات برای مدیریت گروه‌های دسترسی اولیه.
رمزگذاری پشتیبان‌گیری: امنیت بیشتر با رمزگذاری فایل‌های پشتیبان.
پشتیبان‌گیری ترکیبی در Windows Azure: امکان انجام پشتیبان‌گیری ترکیبی به URL برای ذخیره‌سازی در Windows Azure.
گروه‌های در دسترس بدون خوشه: پشتیبانی از گروه‌های در دسترس بدون نیاز به خوشه‌بندی.
افزایش Buffer Pool با Extension: استفاده از SSD یا RAM برای بهبود و افزایش ظرفیت Buffer Pool.
مشترکین ناهمگن: امکان اشتراک‌گذاری نمونه SQL Server با منابع غیر SQL Server.
Replication Transaction به Azure SQL Profiler: ارائه رابط کاربری برای ابزار SQL Trace به منظور جمع‌آوری رویدادها همانطور که در نمونه SQL Server شما رخ می‌دهد.
ابزارهای MDX: ابزارهای ویرایش، اشکال‌زدایی و طراحی MDX برای تحلیل داده‌ها.
ارسال پیام از طریق سرویس‌ها: قابلیت ارسال پیام از طریق کارگزار سرویس‌ها.
ایجاد کیوب بدون پایگاه داده: امکان ساخت کیوب‌ها بدون نیاز به پایگاه داده.
ایجاد خودکار مرحله‌بندی و طراحی انبار داده: تسهیل در ایجاد و مدیریت مرحله‌بندی و طراحی انبار داده.
تغییر ضبط داده: ثبت فعالیت‌های DML روی جداول خاص برای پیگیری تغییرات داده‌ها.
ویژگی‌های SQL Server Enterprise Edition
بدون محدودیت ظرفیت: استفاده از تمام CPU های موجود بدون محدودیت.
بازیابی پیشرفته: قابلیت بازیابی پایگاه داده‌های آسیب‌دیده از طریق بازیابی صفحه و فایل آنلاین.
مدیریت حافظه: بدون محدودیت در اندازه بافر پول، حافظه کش Columnstore و داده‌های بهینه شده برای حافظه.
:Always On Availability Groups پشتیبانی از حداکثر 8 کپی ثانویه، با 2 کپی ثانویه همزمان.
بازیابی سریع: سرعت بالا در مقداردهی اولیه پایگاه‌های داده.
پروفایل‌سازی آنلاین: ابزارهایی برای تحلیل و بهینه‌سازی عملکرد.
تغییرات آنلاین: تغییر طرح جداول بدون وقفه.
مدیریت منابع: تعیین محدودیت‌ها برای حافظه، CPU و IOPS با Resource Governor، شامل پشتیبانی از NUMA و حافظه با صفحات بزرگ.
تنظیمات خودکار: تنظیمات خودکار و بازسازی‌های فهرست آنلاین قابل از سرگیری.
پشتیبان‌گیری Mirrored: ایجاد 2 تا 4 نسخه یکسان از پشتیبان پایگاه داده.
افزایش سخت‌افزار: افزودن حافظه و CPU.
بازسازی فهرست Columnstore: بازسازی آنلاین و غیرخوشه‌ای فهرست Columnstore.
اتصالات تطبیقی: بهبود عملکرد با اتصالات حالت دسته‌ای.
مدیریت امنیت: رمزگذاری پایگاه داده شفاف و مدیریت کلید با Microsoft Cryptographic API (MSCAPI).
عملیات موازی: عملیات پروفایل و بهینه‌سازی کوئری به صورت موازی.
همانند سازی تراکنشی: پشتیبانی از همانند سازی تراکنشی نظیر به نظیر.
تکرارTransaction : اشتراک قابل به‌روزرسانی.
پارتیشن‌بندی توزیع‌شده: استفاده از جداول پارتیشن‌بندی شده در پایگاه‌های داده مختلف.
تجزیه و تحلیل پیشرفته: ادغام R و Python، و سرور یادگیری ماشین.
بهینه‌سازی کوئری: بهینه‌سازی پیوسته و خودکار کوئری‌ها، و پیکربندی مقیاس‌پذیر سرویس‌های تجزیه و تحلیل.
پروفایل‌های عملکرد: بهبود عملکرد کوئری در جداول پارتیشن‌بندی شده.
تجمع دسته‌ای جهانی: قابلیت تجمیع داده‌ها به صورت جهانی.
