جدول محتوا
رم تک کاناله یا دو کاناله؟ کدام یک بهتر است؟ یکی از اجزای حیاتی در ساختار یک رایانه علاوه بر پردازنده، رم آن سیستم میباشد. نوع رم نیز در تعیین کارایی و عملکرد سیستم تأثیرگذار است. رم تک کاناله و دو کاناله از نوعهای مختلفی هستند که تفاوتهای مهمی با یکدیگر دارند. در توضیح دقیقتر باید گفت که رم به عنوان حافظهی کوتاه مدت سیستم عمل میکند و با هر بار روشن و خاموش شدن کامپیوتر، اطلاعات موجود در آن از بین میروند؛ به عبارت دیگر فضای ذخیرهسازی اطلاعات محسوب نمیشود. این نوع حافظه از طریق اسلاتهای مخصوص (Slot) روی مادربرد نصب میشود و بیشتر مادربردها با تمامی نسخههای تک کاناله، دو کاناله و چهار کاناله رم سازگاری دارند. ما در این نوشتار به بررسی و مقایسه انواع مختلف رم و تأثیر آنها بر عملکرد سیستم میپردازیم.
تفاوت رم تک کاناله و دو کاناله چیست؟
تصور کنید یک مادربرد را که رم و پردازنده روی آن قرار دارند. انتقال اطلاعات رم از طریق BUS به پردازنده انجام میشود. این انتقالات ابتدا تحت کنترل Hub Memory Controller صورت میپذیرد که بر روی North Bridge یا پل شمالی مادربرد قرار دارد. وظیفه این کنترلر حافظه، ارسال جریانات الکتریکی به مدارات الکترونیکی برای رفرش حافظه و جلوگیری از ازبین رفتن اطلاعات است. در حال حاضر این North Bridge درون CPU قرار دارد.
Hub Memory Controller به عنوان واسطه بین رم و پردازنده عمل میکند. حافظه رم از طریق 3 گذرگاه BUS به Hub Memory Controller متصل میشود. این گذرگاهها شامل گذرگاه آدرس، گذرگاه دیتا و گذرگاه کنترل میشوند.
- BUS آدرس: دستورات لازم را به رم ارسال میکند تا اطلاعات در دام بخش ذخیره شود.
- BUS دیتا: انتقال دستورات و اطلاعات بین رم و پردازنده را انجام میدهد.
- BUS کنترل: فرمانهای صادر شده از سوی پردازنده را به رم ارسال میکند.
حالا سؤال مطرح میشود: کانال رم چیست؟
کانال به مسیری اشاره دارد که ارتباط بین حافظه رم و پردازنده را فراهم میکند. بهعنوانمثال در رم یک کاناله، در یک مسیر 64 بیتی دیتا به پردازنده منتقل میشود. این انتقال از طریق 64 سیم مسی از ماژولهای رم به Memory Controller میرود.
در صورت داشتن دو کانال، این مسیر دو برابر میشود و 64 سیم مسی به 128 سیم مسی تبدیل میشود. با این حال باید دو رم با ویژگیهای مشابه بر روی مادربرد نصب شوند. این اقدام به افزایش پهنای باند و بهبود عملکرد پردازنده منجر خواهد شد.
نحوه تشخیص تعداد کانال رم
برای تشخیص تعداد کانال رم در سیستم، از روشهای متنوعی میتوانید بهره ببرید. یکی از راههای ساده، بررسی تعداد شیارهای رم در مادربرد سرورهایی مانند سرور های HP است، زیرا هر شیار رم به یک کانال رم متصل است. با این روش تعداد کانالهای رم سیستم خود را بهسادگی مشخص کنید.
راه دیگری برای تشخیص تعداد کانال رم، بررسی شکاف پایهها و تعداد پینهای رم است که بیشتر برای تشخیص نوع DDR رم استفاده میشود.
یک روش دیگر استفاده از نرمافزارهای تشخیص سختافزار است. بسیاری از این نرمافزارها اطلاعات مرتبط با تعداد کانالهای رم سیستم را نمایش میدهند. بهعنوان مثال با استفاده از نرمافزار CPU-Z، میتوانید بهراحتی تعداد کانالهای رم سیستم را تشخیص دهید.
نحوه تشخیص رم دو کاناله
برای تشخیص تفاوت ظاهری رم تک کاناله و دو کاناله ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که مادربرد قابلیت پشتیبانی از این تکنولوژی را دارد. سپس به شناسایی این قابلیت در اسلاتهای رم مادربرد توجه کنید. مادربردهایی که از رم دو کاناله پشتیبانی میکنند، اسلاتهای رم را با دو رنگ متفاوت مانند آبی – سفید یا مشکی – سفید مشخص میسازند.
در صورت فعال بودن حالت دو کاناله در سیستم، باید بررسی کنید که آیا رمها به طور فیزیکی در دو کانال مختلف نصب شدهاند یا خیر. برای این منظور میتوانید پوشش بین رمها را بردارید و بررسی کنید که آیا رمها در دو کانال مختلف قرار گرفتهاند یا خیر.
از کجا بفهمیم رم لپ تاپ چند کاناله است؟
یک روش دیگر برای تشخیص رم دو کاناله مراجعه به تنظیمات بایوس سیستم پس از راهاندازی است. در این قسمت تعداد کانالهای رم را میتوانید مشاهده کنید.
همچنین از برنامههای تشخیص سختافزار مانند CPU-Z، HWiNFO و AIDA64 نیز میتوانید استفاده کنید. این برنامهها اطلاعاتی مانند تعداد کانالهای رم، نوع و تعداد رمهای نصب شده و ویژگیهای دیگر را نمایش میدهند.
مقایسه حافظه رم تک کاناله، دو کاناله و چهار کاناله
در مبحث تفاوت رم تک کانال و دو کانال، نگرانی اغلب نادیده گرفته شدهای وجود دارد که تأثیر آن بر پهنای باند حافظه نسبت به اورکلاک کردن ماژولهای رم بسیار بیشتر است. در اینجا به تبیین این نگرانی میپردازیم و تفاوتهای پیکربندی دو کاناله و تک کاناله را بررسی میکنیم.
سختافزار RAM از طریق کنترلر حافظه به CPU متصل میشود و اکثر مادربردهای مدرن دو کانال 64 بیتی (کل 128 بیتی) بین CPU و حافظه دارند. تفاوت میان رم تک کانال و دو کانال نشان میدهد که در پیکربندی تک کانال، تنها یک کانال از آن استفاده میشود و این موضوع میتواند توان حافظه را به سرعت تحت تأثیر قرار دهد.
در تنظیمات حافظه دو کاناله، کنترلر حافظه از هر دو کانال برای ارتباط با CPU استفاده میکند و این اساساً پهنای باند را دو برابر میکند. اما چنانچه سیستم از چند کانال بیشتر پشتیبانی کند، بیشتر این چهار کانال به صورت استثنائی در بردهای سرور یافت میشوند.
رم دو کاناله باعث افزایش پهنای باند حافظه میشود و این افزایش میان تفاوت فرکانسها نیز تأثیر میگذارد. برای بهرهمندی از حافظه دو کاناله، ماژولهای RAM باید در دو کانال مجزا نصب شوند.
یک نکته مهم این است که برای استفاده از حافظه دو کاناله، ماژولهای RAM در مضرب دو نصب شوند. برخی مادربردها تا چهار اسلات حافظه دارند و برای این حالت باید دقیقاً دو ماژول RAM در دو کانال مجزا قرار گیرند.
رم تک کاناله و دو کاناله چه تأثیری در عملکرد سیستم دارند؟
رمها بر اساس معیارهای گوناگونی دستهبندی میشوند و در انتخاب یک رم مناسب برای کامپیوتر یا لپ تاپ، نیاز است به چندین فاکتور توجه کنید. بهعنوانمثال اگر گیمر یا استریمر هستید، در خرید رم باید به طور ویژه به سرعت و فرکانس آن توجه داشته باشید.
یا اگر از کامپیوتر برای رندرگیری و انجام عملیات گرافیکی سنگین استفاده میکنید، ظرفیت و سرعت رم برای بهبود پاسخگویی به عملیات، از جمله فاکتورهای اساسی در انتخاب رم خواهند بود.
همچنین تعداد کانالهای رم نیز یکی از معیارهای حیاتی در انتخاب رم است. در حال حاضر رمهای تک کاناله و دو کاناله به طور رایج در بازار یافت میشوند.
رم تک کاناله بهتر است یا دو کاناله؟
به طور خلاصه مقایسه رم تک کاناله با رم دو کاناله نشان میدهد که رم دو کاناله برتری بسیاری را ارائه میدهد. در این مقایسه علاوه بر پهنای باند بیشتر، توانایی تعویض آسانتر رم در صورت خرابی نیز یک مزیت مهم است. به جای استفاده از یک استیک رم 16 گیگابایت، استفاده از دو استیک رم 8 گیگابایتی در حالت دو کاناله، پهنای باند بیشتری را فراهم میکند. این قابلیت شما امکانی میدهد تا در صورت خرابی یکی از رمها، آن را به سرعت تعویض کرده و هزینه کمتری را تحمل کنید.
همچنین در صورتی که مادربرد شما چهار اسلات حافظه دارد میتوانید با خرید و نصب چهار استیک رم، از ترکیب دو کاناله بهرهمند شوید. این اقدام همچنان امکان استفاده از پهنای باند دو برابر را فراهم میکند و پردازنده از هر دو اسلات همزمان بهرهمند میشود. البته توجه به این نکته ضروری است که در صورت ارتقا، نیاز به تعویض تمامی ماژولهای رم میباشد.
آیا نصب دو رم تک کاناله امکان پذیر است؟
مطمئناً با دیدن مادربردها به مواردی برخوردهاید که وقتی دو اسلات روی مادربرد وجود دارد، همرنگ هستند و در صورت چهار اسلات، دوبهدو همرنگاند. برای بهرهمندی از قابلیت دوآل چنل رم کامپیوتر، نیاز است دو ماژول رم را به اسلاتهای همرنگ متصل کنید. اگر سیستم شما دارای دو اسلات زرد و دو اسلات آبی است، رمها را در دو اسلات همرنگ نصب کنید. این پیکربندی باعث افزایش 5 تا 10 درصدی در عملکرد پردازنده میشود زیرا هر دو رم به طور همزمان از منابع استفاده میکنند.
البته میتوانید چهار ماژول رم داشته باشید؛ اما همچنان CPU از این پیکربندی استفاده کند. بیشتر پردازندهها از این مدل پیکربندی پشتیبانی میکنند؛ ولی استفاده از رمهای چهار کاناله یا دو کاناله، بستگی به نوع راهاندازی سیستم شما دارد.
انتخاب رم به صورت دو کاناله نیازمند دقت و تخصص بالاست. هماهنگی رمها با یکدیگر و با مادربرد ممکن است کمی دشوار باشد. به همین دلیل استفاده از ماژولهای رم دوتایی که به صورت پکیج عرضه میشوند از مشکلات همخوانی جلوگیری میکند. با این حال باید مطمئن شوید که باس رم توسط مادربرد شما پشتیبانی میشود. برای مثال اگر مادربرد شما تا باس 3200 را پشتیبانی میکند، رمهای نصب شده باید همین باس را داشته باشند.
تفاوت رم یک طرف چیپ با دو طرف چیپ
رم یک طرف چیپ و رم دو طرف چیپ از نظر ظاهری تفاوتی با یکدیگر ندارند اما Ic به کار رفت در رم دو طرف چیپ بهتر است. رمهای دوئل از نظر کارایی کیفیت بالاتری دارند؛ زیرا رم به دو قسمت تقسیم میشود که کارایی را بالا میبرد. همچنین این نوع از رمها از نظر قیمت اندکی گرانت از رم یک طرف چیپ هستند. رم یک طرف چیپ بر خلاف رم دوئل از نصف مسیر پینهای ورودی استفاده میکنند.
نحوه نصب رم دو کاناله
مرحله اول: ابتدا ضامنهای اسلات رم را آزاد یا باز کنید. لطفاً توجه داشته باشید که ضامن رم مادربردها ممکن است از یک طرف یا از دو طرف باز شود.
مرحله دوم: استیک اول رم را همتراز اسلات قرار دهید. در این مرحله میانههای اسلاتهای رم و شکافهای روی رم باید با یکدیگر همتراز شوند؛ در غیر این صورت رم در اسلات جا نخواهد گرفت. اگر به اشتباه رم را گرفتهاید، آن را سروته کنید تا شکاف و بریدگی همتراز شود و رم به درستی جا بیفتد.
مرحله سوم: رم را داخل اسلات فشار دهید. اطمینان حاصل کنید که رم بین دو ضامن بالا و پایین قرار دارد و به طور کامل در اسلات قرار گرفته است.
مرحله چهارم: با دست به داخل فشار دهید تا رم به صورت کامل در اسلات مستقر شود و صدای کلیک ریز را بشنوید. نیاز به فشار دست وجود دارد؛ اما توجه داشته باشید که فشار بیش از حد لازم نیست.
مرحله پنجم: این فرایند را برای هر یک از استیکهای رم تکرار کنید تا کار به اتمام برسد.
بار دیگر تأکید میشود که برای جا زدن رم در اسلات، نیاز به کمی نیروی دست دارید. همچنین اطمینان حاصل شود که رم را در جهت صحیح در اسلات قرار دادهاید و بریدگی رم و شکاف مادربرد مقابل یکدیگر هستند. در غیر این صورت رم جا نمیافتد.
کلام آخر
با مقایسه رم تک کاناله یا دو کاناله مشخص شد که رم دو کاناله باعث افزایش قابل توجهی در پهنای باند حافظه و در نتیجه بهبود عملکرد سیستم میشود. علاوه بر افزایش پهنای باند، ترکیب دو استیک رم در حالت دو کاناله به کاربر امکان انجام ترکیبات متنوعتر و افزایش ظرفیت حافظه را میدهد. این مزایا به خصوص برای گیمرها، استریمرها، و افرادی که از کاربردهای گرافیکی سنگین بهره میبرند، اهمیت زیادی دارد. در نهایت با توجه به تحولات روبهرشد سختافزاری و نیازهای روزافزون کاربران، انتخاب رم دو کاناله به عنوان یک گزینه بهینه برای بهرهمندی از حداکثر عملکرد سیستم توصیه میشود.حال اگر قصد خرید رم سرور را دارید میتوانید داخل سایت سریرسرور در قسمت استعلام قیمت درخواست خود را ثبت کرده و یا با کارشناس فروش تیم سریرسرور تماس بگیرید.